Fryderyk Chopin:
Preludium cis-moll op. 45
Barkarola Fis-dur op. 60
Preludium As-dur 'Presto con leggierezza' [WN 44]
Berceuse Des-dur op. 57

Johann Sebastian Bach:
Preludium i fuga cis-moll, BWV 849
Preludium i fuga Fis-dur, BWV 858
Preludium i fuga h-moll, BWV 869

Wolfgang Amadeus Mozart:
Fantazja d-moll, KV 397

Ludwig van Beethoven:
Sonata cis-moll op. 27 nr 2 „Księżycowa”

Repertuar tej płyty został przez Alexeia Lubimova bardzo precyzyjnie przemyślany zarówno od strony wyrazowo·semantycznej (np.."tematyka" akwatyczna), jak i tonacyjnej. Do głębokich rozważań wybitnego pianisty mozna by jeszcze jeden wątek uzupełniający, który również temu albumowi nadaje spójność: przechodzenie od ciemnej, fatalistycznej tonacji cis-rnoll do jej jaśniejszego rewersu - Des-dur. Tak właśnie, chodzi o Des·dur, a nie jednoimienną tonację Cis-dur. Chociaż można w tej enharmonicznej zamianie (Cis i Des brzmią przecież tak samo) dostrzec jedynie dbałość kompozytorów o bardziej komfortowy zapis (tonacja Des-dur z pięcioma bemolami pozwala notować muzykę łatwiej niż sześciokrzyżykowe Cis-dur), to jednak w historii muzyki musiały istnieć jeszcze inne powody dla których kompozytorzy chętnie porzucali cztery krzyżyki dla bemoli. Chopin, który ukochał sobie mroczno-cierpiętniczą tonację cis-moll, lubił zamieniać ją na promienne Des-dur zarówno w obrębie pojedynczych utworów, jak i całych opusów. Przypadek takiej metamorfozy obserwujemy w Polonezie op. 26 nr 1, Scherzu op. 39 czy Walcu op. 64 nr 4; proces odwrotny (od Des do cis i z powrotem) zachodzi w Preludium op. 28 nr 15 („Deszczowym”). Z kolei następstwa utworów cis/Des w ramach jednego opusu odnajdziemy w Etiudach z opusu 25 (nr 7 i 8) czy Nokturnach op. 27.

Marcin Gmys (fragment z książeczki)

---

Nagrano w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego,

Warszawa, 26–29 sierpnia 2019.