Johann Sebastian Bach:
Lass, Fürstin, lass noch einen Strahl, BWV 198 (Trauerode)
Schlage doch, gewünschte Stunde, aria, BWV 53 [Georg Melchior Hoffmann (?)]
Tilge, Höchster, meine Sünden (Psalm 51), BWV 1083, after the ‘Stabat mater’ by G.B. Pergolesi

Od lat 90. ubiegłego już wieku Masaaki Suzuki ze swoim zespołem konsekwentnie realizują w wytwórni BIS wielki projekt bachowski. Tym razem mamy do czynienia z szóstym woluminem kantat świeckich, którego tytułowym utworem jest Trauerode, czyli kantata Lass Fürstin, lass noch einen Strahl BWV 198. Została napisana przez Bacha na śmierć królowej Polski, żony Augusta II, Christine Eberhardine. Wykonano ją w Lipsku 17 października 1727 roku. Jest pełna zadumy, bólu i cierpienia, które są słyszalne niemal w każdym rozbrzmiewającym dźwięku. Kolejnym utworem na płycie jest altowa pogrzebowa aria Schlage doch, gewünschte Stunde BWV 53, której atrybucja bachowska nie jest pewna. I na zakończenie wybrzmiewa Tilge, Höchster, meine Sünden BWV 1083, która jest niemiecką parafrazą tekstu psalmu 51. A przede wszystkim jest to kompozycja oparta na Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego, a właściwie muzyczna bachowska wizja tego utworu. Można powiedzieć, że płyta nie zawiera świeckich kantat, ale też nie są to utwory o ściśle liturgicznym przeznaczeniu, jak typowe kościelne kantaty. Z pewnością należą one jednak do najwspanialszych dzieł kompozytora i rozbrzmiewają w tym wykonaniu po mistrzowsku!

---

Although Bach's sacred cantatas span a huge expressive range and display a striking stylistic diversity, they were all composed for performance during a church service. In the case of the secular cantatas, on the other hand, their respective purpose is as varied as their subject matter and emotional content. They were usually commissions intended for occasions such as weddings, funerals and birthdays. As such they were sometimes performed in churches, and some of them have religious texts, but as the works gathered here exemplify, they were not related to the particular theme of the church service on a certain day. The cantata BWV 198, often called the Trauerode (funeral ode) was performed at an imposing ceremony in Leipzig's Paulinerkirche in 1727, held in order to mark the passing of Christiane Eberhardine, wife of Augustus the Strong, Elector of Saxony and King of Poland. The work adopts a suitably elevated style, but the text is resolutely secular, containing neither Bible quotations nor hymns. (A few years later, much of the music from the cantata did find its way into a thoroughly sacred context, however, as Bach reused it in his now lost St Mark Passion.) Compared to BWV 198, the circumstances surrounding Tilge, Höchster, meine Sünden, BWV 1083, are far more uncertain: why Bach at a late stage in his life (around 1746) decided to make an arrangement of Pergolesi's famous Stabat mater isn't known. In the case of the Pergolesi arrangement, the text is religious – a German paraphrase of the penitential Psalm 51 replaces the medieval sequence about Mary mourning Christ at the cross – but the work doesn't seem to have had any liturgical purpose. Bach's arrangement of this sequence of duets and arias for soprano and alto offers an intriguing opportunity to hear the ‘new music’ of the 1730’s, filtered through the sensibility of the great master of a style which was already becoming a thing of the past.